EĞİTMENHABER

ISIK:

Fotograf sozkonusu oldugunda, isigin 4 temel ozelligi vardir. Bunlar, parlaklik, yon, renk ve kontrasttir.Isik ayrica 3 ana sekilde de incelenebilir. Direkt isik, Yansiyan isik,filtrelenmis isik.
Ayrica isigin 4 fonksiyonu vardir:
1.konuyu aydinlatir
2.hacim ve derinligi sembolize eder
3.fotografin atmosferini olusturur
4. aydinlik ve karanlik yoluyla desenler olusturur.

ve fazlasiyla isimize yarayacak olan asil siniflandirma "isigin yonu" ile ilgilidir:

1. Cephe isigi:isik kaynagi az ceye cok kameranin arkasindadir. Kontrastlik, baska aydinlatma sekillerine oranla daha dusuktur.Renkli fotograf icin temel bir avantaj sayilabilir.Cephe isigi ayni zamanda en duz ve en yassi etkiyi verir. Cunku golgeler tamamen veya kismen objenin arkasindadir ve objektif tarafindan gorulmez.Dogru renkler almak icin cephe isigi tavsiye edilse bile bu isikta hacim ve derinlik etkisinin en az seviyede oldugu bilinmelidir.

2. Yanal Isik:Isik kaynagi konunun yan tarafindadir. On taraftan siyade hafifce arkaya kaymis durumdadir.Uc boyutluluk izleniminin ve renk veriminin iyi olmasi icin sikca basvurulan bir aydinlatma seklidir. yan isik,kullanilmasi kolay bir sekildir ve daima iyi sonuclar verir.

3.Ters isik:Isik kaynagi az yada cok konunun arkasindadir ve onu arkadan aydinlatir,golgeler kameraya dogru uzar.Diger aydinlatma sekillerine gore konu kontrasti daha yuksektir.Bu ozelligi ters isigi renkli fotograf icin cok uygun olmadigini gosterir.Diger taraftan butun diger aydinlatma sekillerine gore daha inandirici bir mekan ve derinlik hissi verir.Renkli calisan gotografcilar ters isigi kullanimi zor fakat iyi kullanildigi zaman insani odullendiren bir sekil olarak dusunurler. Hemen hemen degismez bir bicimde ters isik kullanimi olaganustu guzellikler ve ifadeler dunyasinin kapisini aralar. En dramatik isik formudur. Ifade ve atmosfer kuvvetlendirmede sahipsizdir.

4. Tepe Isigi: Isik yanagi az cok konunun uzerindedir.Diger aydinlatma sekilleri arasinda en az fotojenik olanidir cunku dusey yuzeyler dogru renk verimi icin yeterince aydinlanmazlar. Golgeler cok kucuktur ve derinlik ifadesi veremeyecek sekilde goruntude yer alir.Disarida bu tipik ogle gunesi isigidir.Fotografa yeni baslayanlarca parlak ve guzel bulundugu icin tercih edilir. Deneyimli fotografcilar dis cekimler icin uygun zamanin gunesin nispeten alcakta oldugu sabah erken ve ogleden sonraki gec saatler oldugunu bilirler.

5. Alttan Gelen Isik:Az cok konularin alttan aydinlatildigi sekildir. Dogada mevcut olmayan bir aydinlatmadir.Bu tip aydinlatma dogal olmayan teatral etkiler yapar.Iyi kullanilmasi zordur cunku garip gercek olmayan fantastik etkiler olsturur ve bunlar zorlama bir ifade tasir.

Simdi geldi Makinanin temel ozellikleri ve cekim tekniklerine:

Objektif:Fotograf makinasinin en onemli parcasi olan objektiflerin hepsi ayni optik kurallarina uygun olacak sekilde bir veya birden fazla mercekten ibarettir.
Objektif fotografi cekilecek konunun butun noktalarindan yansiyarak gelen isik taneciklerini odak duzleminde toplayip filmin uzerine(yada digital sensore) aktarmaya yarar ve bu sayede konunun film uzerindekucuk bir goruntusu elde edilmis olur.
Objektifin en genis diyafram acikliginda isigi gecirme miktarina Isik Gecirgenligi denir.Objektif uzerinde bulunan 1:1.4, 1:2.8, 1:3.5 gibi sayilar bunu ifade eder.

Perde/Ortucu/|Obturator/Enstantane:Film duzlemi(yada digital sensor) uzerine dusecek "isigin suresini" yani "pozlama suresini" denetleyerek, filmin onunu kapatan sistemdir.Deklansore basildiginda bu perde acilir ve yarlanmis olan enstantane suresince acik kalir.

Standart Enstantane degerleri:
1/1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000

Bu degerler 1 saniyeden baslayarak saniyenin 1/2si, 1/4 u gibi surelerde obturatorun acilip kapanmasini ifade eder yani birim olarak 1/sn (hertz) cinsindedir.
Enstantane degerleri boyunca, saga dogru gidildikce her stop(fotografcilikta enstantane,diyafram acikliklari ve film hizlari degerleri icin kullanilan adlandirma) degeri bir oncekinin yarisi kadardir.

Diyafram: Oncelikle goruntunun Film duzlemi (yada digital sensor) uzerinde tespit edilmesi icin gerekli "isik miktarini" ve "alan derinligini" ayarlamaya yarayan sistemdir. Objektif uzerinde berceklerin arasinda yer alir. Kisilip acilarak film duzlemi uzerine gelen isigin miktarini ayarlar. Diyagram goz bebegi gibi calisir.Yani fazla isikli bir ortamda goz bebeklerimizin kisilmasi az isigin yetersiz oldugu zamanlarda goz bebeklerimizin acilmasi gibi.. Diyafram objektiflerin uzerinde bulunan bir diyafram halkasi vasitasi ile ayarlanir ve diyafram acikliklari degerleri ile "f" gosterilirler.

Standart Diyafram acikliklari degerleri:
f:1.2 - f1.4 - f1.8 - f2 - f2.8 - f4 - f5.6 - f8 - f11 - f16 - f22 - f32

Diyafram acikliklari degerleri boyunca saga dogru gidildikce diyafram acikligi alan olacak her seferinde yariya duser. f:4 diyafram cikligi f:5.6 diyafram acikliginin gecirdigi isigin yarisini gecirir.En buyuk f sayisi en kucuk acikligi en kucuk f sayisi en buyuk diyafram acikligini gosterir.

Fotograf cekerken:

Pozlama: Pozlama; kullandigimiz film (digital sensor) uzerine istedigimiz goruntuyu elde edebilmek icin isigin hangi miktarda gececegini (diyafram acikligi) ve hangi sure boyunca gececegini (enstantane) kontroludur. Istediginiz goruntuyu elde edebilmek icin diyafram acikligi,enstantane ve film hizi (asa/iso degeri) ayarlarini dogru yapmak gerekir. Bu uc ayarin arasindaki iliskiyi iyi bir sekilde kontrol edebilmemiz gerekir, bu iliskiye sonsuz ucgen iliskisi de denir.

Burada deginilmesi gereken temel bir nokta da alan derinligi ve diyafram acikligidir.Diyafram acikligi fotografta net cikacak bolgeleri belirler (alan derinligi).Bunu etkileyen faktorler ve etkileri ise su sekildedir:
1.Diyafram capi buyudukce(f4>f5.6) alan derinligi azalir.
2.kullanilan objektiflere gore alan derinligi degisir; genis acili objektiflerde alan derinligi fazla iken dar acili(zoom) objektiflerde ise alan derinligi kisadir.
3.Film duzlemi ile netlik yapilan konu arasindaki mesafe azaldikca alan derinligi azalir.Ayni sekilde film duzlemi ile netlik yapilan konu arasindaki mesafe arttikca alan derinligi artar.Bunun sebebi netlik ayarinin kisa mesafelerde cok hassas iken uzun mesafelerde hassasligini yitirmesinden kaynaklanir.

Tum bunlardan sonra Pozlama durumuna geri donelim: sabit film hizinda (iso/asa) f diyafram degerleri, diyafram acikligi olarak adlandirilan delik capindan suzulecek isik miktarini, perde hizi degerleri ise filmin ne kadar sureyle diyaframdan suzulerek gelen isik miktari ile pozlanacagini belirler. Diger bir deyisle sabit bir film hizinda pozlama bu iki degiskenin karsilikli iliskisi olarak adlandirilabilir.
T=zaman I=isik siddeti E=pozlama miktarini gostermek uzere:
TxI=E
formulunden bahsedebiliriz.
Asil onemli nokta burada basliyor : formulumuzdeki T(zaman) iki katina cikarildiginda ayni pozlamayi elde edebilmek icin isik siddetini yarisina indirmemiz gerekir. (yada karsilikli olarak zamani yarisina indirirken isik siddetini iki katina cikarabiliriz.)